زکام بهاره چیست؟

این بیماری یک نوع ورم راه عبور هوا در بینی می‌باشد که در فصول آلرژی‌زا بوجود می‌آید. 

بزرگترین مشکل در این زکام، مشکلات سینوسی، آسم و مشکلات بینی می‌باشد.

افراد در معرض خطر

- افراد دارای سابقه آلرژی های پوستی

- ماردان بارداری که سیگار می کشند

- دارا بودن شیوه زندگی مدرن (زندگی در شهر، وضعیت اجتماعی و اقتصادی بالاتر و کوچک شدن خانواده‌ها)

- وجود حیوانات خانگی در خانه

- ژن: اگر والدین شما هر دو دارای آلرژی باشند، شما هم به احتمال زیاد دچار آلرژی خواهید شد. اما اگر فقط مادر دارای آلرژی باشد، به احتمال خیلی کمتر دچار آلرژی خواهید شد.

- آب و هوا: در روزهای گرم، خشک و بادی بیشتر تحت تاثیر گرده های گیاهی قرار می گیرید. در روزهای سرد، مرطوب و بارانی بیشتر گرده های گیاهان در زمین فرو می روند.

علت

مواد آلرژن (حساسیت‌زا) برای ایجاد آلرژی لازم هستند.

گرده های گیاهی که باعث زکام بهاره می‌شوند، از فردی به فرد دیگر و از منطقه ای به منطقه دیگر متفاوت می باشند.

علائم

- احساس خارش بینی، دهان، چشم‌ها، حلق، پوست و دیگر نواحی بدن

- مشکلات حس بویایی

- آبریزش بینی

- عطسه

- ریزش اشک از چشم‌ها

- گرفتگی بینی

- سرفه

- گرفتگی گوش‌ها و کاهش حس شنوایی

- گلودرد

- سیاهی زیر چشم‌ها

- پف کردن چشم‌ها

- خستگی

- سردرد

- مشکلات حافظه و تمرکز

راه‌های تشخیص

- پزشک سئوالاتی را راجع به علائم از فرد می‌پرسد. ممکن است در موقعیت‌های خاص، فصول مختلف و یا تماس با حیوانات به خصوص و یا آلرژن‌های دیگر، زکام بهاره تشدید شود.

- معاینه بدنی نیز مهم است، مثل: نگاه کردن داخل گوش ها ، نگاه کردن داخل بینی، حلقه سیاه زیر چشم‌ها، گرفتگی بینی و وجود چین های افقی بر روی پل بینی که به سبب مالش بینی به سمت بالا می‌باشد.

- تست آلرژی نیز برای تشخیص نوع آلرژنی که باعث آلرژی شده نیز مهم است. اگر جواب این تست مثبت باشد، به معنای آن است که شما دارای زکام بهاره می باشید. اما اگر جواب این تست منفی باشد، به معنای آن است که شما دارای زکام غیر بهاره می‌باشید.

• آزمایش خون نیز می تواند به تشخیص کمک کند. در آزمایش خون میزان مواد وابسته به آلرژی از قبیل ایمونوگلوبین E را اندازه گیری می‌کنند. شمارش گلبول های سفید خون نیز ممکن است برای تشخیص مفید باشد. 

درمان زکام بهاره

- تغییر شیوه زندگی و دوری از مواد آلرژن (حساسیت‌زا)

- برای آلرژی های خفیف، شستشوی بینی با سرم فیزیولوژی (سرم فیزیولوژی را می توانید از داروخانه تهیه کنید)

- مصرف داروی آنتی هیستامین خوراکی

- اسپری بینی کورتیکواستروئید

- آمپول آلرژی

زکام غیر بهاره چیست؟

زکان غیر بهاره یا آلرژی علت خاصی ندارد. علائم این زکام شبیه زکام بهاره می‌باشد.

برخلاف آلرژی فصلی که در فصل خاصی بروز می‌کند، این نوع آلرژی معمولا در طول سال می‌باشد.

انواع مختلف زکام غیر بهاره

1- آلرژی مربوط به تنگ و گشاد شدن عروق: بوی تند، عطر، تغییر دما و رطوبت، سیگار، دود و نور شدید آفتاب باعث این آلرژی می‌شود. آبریزش بینی و گرفتگی بینی از نشانه های آن است. خارش چشم‌ها و بینی معمولا وجود ندارد.

2- آلرژی عفونی: در اثر عفونت باکتریایی و ویروسی رخ می دهد. علائم آن شبیه سینوزیت با درد صورت و سبز شدن مخاط بینی می‌باشد. این بیماری به خودی خود و در طی چند روز درمان می‌شود و نیاز به آنتی بیوتیک های خوراکی در موارد شدید دارد.

3- آلرژی هورمونی: در طی بارداری و در بیماران دچار کم کاری تیروئید دیده می‌شود. معمولا زنان باردار در طی ماه دوم بارداری، دارای علائم گرفتگی بینی می‌شوند. این گرفتگی بینی بعد از وضع حمل، از بین می‌رود.

4- آلرژی دارویی: داروهای فشار خون، قرص های ضد بارداری و داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی مانند: آسپیرین و ایبوپروفن باعث این آلرژی می‌شوند.

5- آلرژی ناشی از مصرف زیاد داروها: اسپری دکونژستان از قبیل اگزیمتازولین دارای علائم گرفتگی بینی و آبریزش بینی می باشند.

6- آلرژی چشایی: مربوط به غذا و یا مصرف الکل می‌باشد. افراد دچار آبریزش بینی، به خصوص بعد از مصرف غذاهای تند و پر از ادویه می‌شوند.

7- آلرژی مربوط به برگشت اسید معده (ریفلاکس):

 این آلرژی غالبا در افراد جوان رخ می دهد و دارای علائمی مانند گرفتگی بینی و آبریزش بینی می‌باشد. این علائم بعد از مصرف کردن غذای سنگین و دراز کشیدن رخ می دهد.

تشخیص زکام غیر بهاره

نمی توان فقط بر اساس علائم، علت را تشخیص داد، بلکه سابقه علائم، سابقه دارویی، دیگر مشکلات پزشکی و معاینه بدنی مهم است.

اگر تست آلرژی منفی بود، نشان دهنده این نوع زکام است.

درمان زکام غیر بهاره

- دوری از موادی که باعث تشدید حساسیت می‌شوند.

- از آنجایی که هیستامین باعث بوجود آمدن این زکام نمی‌شود، پس داروهای آنتی‌هیستامین نیز در این مورد کاربردی ندارند.

- استروئیدهای بینی و دکونژستان های خوراکی و اسپری‌های هیستامین ممکن است مفید باشند.

- اسپری‌های ضد کولینرژیک که جلوگیری از خشک شدن بینی می‌کند نیز مفید است.

- آلرژی هورمونی، به اسپری‌های نمکی بینی به خوبی پاسخ می دهند.

- آلرژی مصرف بیش از اندازه دارو، نیز به دکونژستان موضعی پاسخ می دهد.

- آمپول آلرژی برای درمان این نوع زکام مفید نیست.